Monument voor kapitein-commandant Pierre-Franz De Coene

Op 11 november jongstleden werd op de gemeentelijke parking aan de Decoenestraat een monument ingehuldigd ter blijvende herinnering aan kapitein-commandant Pierre-Franz De Coene. De Zwalmse gemeenteraad keurde unaniem dit voorstel goed, ingediend door Matthijs Verschraegen (Open Vld Zwalm). Het was op deze plaats dat destijds de ouderlijke woning van De Coene gelegen was, alwaar hij door de Gestapo in de nacht van 17 op 18 juli 1944 werd opgepakt.

De Coene werd geboren te Munkzwalm op 12 februari 1896 als zoon van Evarist en van Maria Feliers. We moeten hem vooral roemen om zijn rol gedurende de Tweede Wereldoorlog, als militair gedurende de Achttiendaagse Veldtocht en als belangrijke pion binnen het verzet. Op 1 september 1939, bij de start van de vijandelijkheden in Polen, wordt Pierre-Franz De Coene benoemd als adjudant-majoor aan het hoofd van een bataljon binnen het 32ste Linieregiment. Onder meer de verdediging van het kanaal Gent-Terneuzen neemt het regiment voor haar rekening. Door zijn manschappen op een zeer strategische, maar onverwachte manier te herpositioneren, weet hij de levens van zijn bataljon op spectaculaire wijze te redden. Het moge niet zijn, het Belgische leger capituleert op 28 mei 1940. De Coene en zijn bataljon worden krijgsgevangen genomen te Westkerke en overgebracht naar Duitsland. In 1941 wordt hij, om gezondheidsredenen, teruggestuurd naar België. Vrijwel meteen meldt Pierre-Franz zich aan bij het Geheim Leger, waar hij tot een sleutelpositie zou opklimmen. De represailles na de aanslag in de Papegaaistraat waren niet mals. Ook De Coene, nu nog meer gezocht dan ervoor, moet onderduiken. Vooraleer dit te doen, zou hij nog afscheid nemen van zijn familie in Munkzwalm. Het is hier dat hij in de vroege ochtend van 18 juli 1944 uit zijn bed wordt gelicht door 20 GFP-mannen. Amper vier dagen na zijn aanhouding bezweek kapitein-commandant Pierre-Franz De Coene onder de martelingen gepleegd door zijn beulen.

Tekst: Matthijs Verschraegen. Foto's: Bert Broos, collectie CegeSoma (Brussel) en Matthijs Verschraegen.